Andrzej Nowacki

Andrzej Nowacki
Ilustracja
Andrzej Nowacki (2014)
Data i miejsce urodzenia

15 października 1953
Rabka-Zdrój

Dziedzina sztuki

malarstwo

Gatunek

abstrakcja geometryczna, op-art

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Andrzej Nowacki (ur. 15 października 1953 w Rabce-Zdroju) – współczesny polski malarz, przedstawiciel abstrakcji geometrycznej i op-artu.

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Mszanie Dolnej, w 1967 r. przeprowadził się do Krakowa. W latach 1973–1977 pracował przy wykonywaniu reklam, projektów wnętrz, a także brał udział w pracach konserwatorskich w kościołach okolic Krakowa[1]. Zbliżył się wówczas do środowiska krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Okres ten był początkiem wieloletniej przyjaźni z krakowskim artystą Marianem Kruczkiem[2].

W 1977 r. Nowacki podjął studia filologiczne na Uniwersytecie w Göteborgu, Szwecja. Kilka lat później studiował germanistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Leopolda i Franciszka w Innsbrucku, Austria[1].

W 1982 r. przeniósł się do Düsseldorfu, gdzie powierzono mu prowadzenie Agencji Malarstwa Współczesnego Advance. Z ramienia Agencji współpracował przy organizacji wystawy documenta 7 w Kassel, Niemcy. W latach 1982–1984 odwiedzał wielokrotnie pracownię Henryka Stażewskiego. Pod wpływem tych spotkań Nowacki podjął pierwsze próby malarskie, które przekształciły się w pracę twórczą. W 1984 r. artysta zamieszkał w Berlinie, gdzie do roku 1990 był członkiem komisji stypendialnej Fundacji Sztuki Senatu Berlina Zachodniego.

W 1987 r. w galerii Pommersfelde w Berlinie Zachodnim odbyła się jego pierwsza wystawa indywidualna. Od 1988 r. współpracował z kolekcjonerem awangardy rosyjskiej i właścicielem galerii Avantgarde Natanem Fedorowskim.

W 1991 r. poznał Jana Lenicę, z którym łączyła go wieloletnia bliska przyjaźń. W 1992 r. w krakowskiej galerii Pryzmat miała miejsce pierwsza wystawa Nowackiego w Polsce. Artysta zaprezentował około 40 reliefów, jak też rysunki i pastele.

W latach 1994–1995 w ramach prywatnego stypendium Nowacki otrzymał do dyspozycji pracownię w New Jersey, USA, gdzie powstały reliefy pokazane w 1995 r. w galerii Lederman Fine Art w Nowym Jorku[2].

W połowie lat 90. poznał kolekcjonera i właściciela galerii sztuki konkretnej Heinza Teufla. Wiążąca ich przyjaźń umożliwiła Nowackiemu obcowanie i bliższe zapoznanie się z twórczością Josefa Albersa, Maxa Billa i Bridget Riley[3].

W latach 1997–2001 brał udział w organizowanych przez Bożenę Kowalską Międzynarodowych Plenerach dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii, odbywających się w Okunince koło Chełma i Orońsku[4].

W 2001 r. artysta otrzymał roczne stypendium Fundacji Pollock-Krasner w Nowym Jorku.

W 2002 r. w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie odbyła się jego pierwsza wystawa retrospektywna[2].

W latach 2003–2007 Nowacki wielokrotnie odwiedzał Florydę, przebywał w Miami oraz miał pracownię na Anna Maria Island.

W 2005 r. odbył podróż do Japonii, przygotowując w Osace swoją indywidualną wystawę[5].

W 2011 r. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie zaprezentowała we wspólnej ekspozycji prace Nowackiego i Wojciecha Fangora[6].

W 2015 r. Nowacki otworzył nową pracownię na dawnym terenie wielkoprzemysłowym w Dolnych Witkowicach w Ostrawie, w której pracował do 2018 r.

Obecnie mieszka i pracuje w Berlinie.

Od 1987 r. Nowacki pokazywał swe prace w 24 ekspozycjach indywidualnych oraz wziął udział w około 100 wystawach zbiorowych. Jego prace były wystawiane nie tylko w Polsce i Niemczech, ale także w Szwecji, Finlandii, Austrii, Czechach, Słowacji, Niderlandach, Japonii i USA[7].

Twórczość

Od połowy lat 1980. Nowacki tworzy reliefy i pastele w tradycji abstrakcji geometrycznej. Stylistyka jego wczesnych prac jest ściśle powiązana z twórczością Henryka Stażewskiego, Josefa Albersa, Wasyla Kandyńskiego, a także pionierów awangardy rosyjskiej, takich jak Kazimierz Malewicz, Władimir Tatlin, Lubow Popowa. Charakterystyczną cechą tych kompozycji jest dynamiczny układ form i pełna napięcia relacja barw o mocnym wydźwięku emocjonalnym. Wybór elementów geometrycznych sprowadza się do kilku figur, podstawową formą zaś jest kwadrat. Od początku lat 2000. Nowacki tworzy reliefy liniowe. Pionową strukturę tych prac tworzą umieszczone na płaszczyźnie drewniane listwy, które stanowią zarazem podłoże dalszej pracy malarskiej. W rezultacie obraz uzyskuje trójwymiarowe efekty wizualne. Dążeniem artysty jednak nie jest wyłącznie tworzenie złudzeń optycznych, cechujących sztukę op-artu, lecz poszerzenie możliwości odbioru dzieła. Skomplikowana gra barwna na obrazie jest raczej środkiem ekspresji, tworzy zmiany napięć i dynamiki całej kompozycji.

Oprócz trójwymiarowych reliefów artysta tworzy również liczne prace na papierze, zazwyczaj powstające jako serie. Rysunki te cechuje duża spontaniczność w wykonaniu i ekspresyjność, zbliżające je do stylistyki malarstwa informel. Zachowują one jednak zawsze zarysy form geometrycznych.

Wybrane wystawy indywidualne

Wybrane wystawy zbiorowe

Przypisy

  1. ↑ a b Andrzej Nowacki: rozpoznawanie kwadratu | Porta Polonica [online], www.porta-polonica.de [dostęp 2021-01-10]  (pol.).
  2. ↑ a b c Andrzej Nowacki. Po drugiej stronie kwadratu: reliefy, pastele, rysunki / Through the square: relifs, pastels, drawings, BożenaB. Kowalska, GrzegorzG. Sztabiński, Kraków: Międzynarodowy Centrum Kultury, 2001, ISBN 83-85739-88-2 .
  3. ↑ HanaH. Halfarová HanaH., EvaE. Kijonková EvaE. (red.), Pocta Heinzi Teufelovi / In Honor of Heinz Teufel, JanJ. Světlík, EwaE. Czerwiakowska, LebkaL. Sýkorová, Ostrawa: Milan Dobeš Museum, 2020 .
  4. ↑ BożenaB. Kowalska BożenaB. (red.), 20 plenerów spod znaku geometrii / 20 Pleinairs im Zeichen der Geometrie, Bielsko-Biała: Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, 2004, ISBN 83-916894-4-1 .
  5. ↑ EwaE. Czerwiakowska EwaE. (red.), Andrzej Nowacki: reliefy = reliefs, EwaE. Czerwiakowska, HubertusH. Gaßner, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2017, ISBN 978-83-8040-034-4 .
  6. ↑ Widzieć jasno w zachwyceniu – Fangor / Nowacki = A clear vision in enchantment, MartaM. Smolińska, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2011, ISBN 978-83-61270-26-3 .
  7. ↑ Andrzej Nowacki: Variace na černou / Variations on Black, MilenaM. Kalinovská, Ostrawa: Milan Dobeš Museum, 2019, ISBN 978-80-270-7033-6 .

Bibliografia

  • espressione del momento. Wystawa prac Andrzeja Nowackiego, Kraków: Galeria Pryzmat (1992)
  • Lato pełne deszczu. Reliefy Andrzeja Nowackiego w Galerii Amfilada, Szczecin: Galeria Amfilada (1996)
  • Jan Lenica – Andrzej Nowacki, Berlin: Avatgarde Galerie Kyra Marat (1997)
  • Andrzej Nowacki. Po drugiej stronie kwadratu: reliefy, pastele, rysunki / Through the square: relifs, pastels, drawings, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury (2001) ISBN 83-85739-88-2.
  • Im Quadrat – Die inneren Klänge einer geometrischen Welt. Zeichnungen und Reliefs von Andrzej Nowacki, Reckahn: Rochow-Museum (2003) ISBN 3-00-011688-5.
  • Widzieć jasno w zachwyceniu – Fangor / Nowacki = A clear vision in enchantment, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki (2011) ISBN 978-83-61270-26-3.
  • Andrzej Nowacki: reliefy = reliefs, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki (2017) ISBN 978-83-8040-034-4.
  • Andrzej Nowacki: Variace na černou / Variations on Black, Ostrava: Milan Dobeš Museum (2019) ISBN 978-80-270-7033-6.

Linki zewnętrzne

  • Życiorys, galeria obrazów, tekst Hubertusa Gaßnera, Beziehungsmuster na portalu „WikiArt – Visual Art Encyclopedia” (niem.)
  • Ewa Czerwiakowska, Andrzej Nowacki: rozpoznawanie kwadratu = Erkundung des Quadrats, «Porta Polonica – Dokumentationsstelle zur Kultur und Geschichte der Polen in Deutschland»
  • Informacja i galeria obrazów na portalu „Artinfo.pl – portal rynku sztuki”
  • Informacja i galeria obrazów na stronie galerii Beta16: Galeria Sztuki Współczesnej
  • Lars Hauschild, Andrzej Nowacki und das Quadrat, „Arte Concreta: Ein Blog über Konkrete Kunst und mehr…” (niem.)
  • ISNI: 0000000114581991
  • VIAF: 163913821
  • LCCN: n2002159757
  • GND: 124535941
  • NKC: xx0244480
  • PLWABN: 9810580025105606
  • NUKAT: n02046750