M-Ksylen

m-Ksylen

Nazewnictwo

Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN	1,3-ksylen^[1]
inne	m-ksylen, 1,3-dimetylobenzen^[1]
Inne nazwy i oznaczenia
meta-ksylen, m-ksylol

Ogólne informacje

Wzór sumaryczny

C₈H₁₀

Inne wzory

C
6H
4(CH
3)
2

Masa molowa

106,17 g/mol

Identyfikacja

Numer CAS

108-38-3

PubChem

7929

SMILES
CC1=CC(=CC=C1)C

InChI
InChI=1S/C8H10/c1-7-4-3-5-8(2)6-7/h3-6H,1-2H3
InChIKey
IVSZLXZYQVIEFR-UHFFFAOYSA-N

Właściwości

Gęstość
0,8598 g/cm³ (25 °C)^[2]; ciecz

Rozpuszczalność w wodzie
0,203 g/kg (0 °C)^[4] 0,161 g/kg (25 °C)^[4] 0,22 g/kg (40 °C)^[4]
w innych rozpuszczalnikach
rozpuszczalny w chloroformie, mieszalny z etanolem, eterem dietylowym, acetonem i benzenem^[2]

Temperatura topnienia	−47,85 °C^[2]
Temperatura wrzenia	139,1 °C^[2]
Punkt krytyczny	343,8 °C^[5]; 3,54 MPa^[5]; 377 cm³/mol ≈ 0,282 g/cm³^[5]
logP	3,20^[3]
Współczynnik załamania	1,4944 (589 nm, 25 °C)^[2]
Lepkość	0,795 mPa·s (0 °C, 1 atm)^[6] 0,581 mPa·s (25 °C, 1 atm)^[6] 0,445 mPa·s (50 °C, 1 atm)^[6] 0,353 mPa·s (75 °C, 1 atm)^[6] 0,289 mPa·s (100 °C, 1 atm)^[6]
Napięcie powierzchniowe	30,13 mN/m (10 °C, 1 atm)^[7] 28,47 mN/m (25 °C, 1 atm)^[7] 25,71 mN/m (50 °C, 1 atm)^[7] 22,95 mN/m (75 °C, 1 atm)^[7] 20,19 mN/m (100 °C, 1 atm)^[7]
Prężność pary	1 kPa (23,4 °C)^[8] 1,13 kPa (25 °C)^[9] 10 kPa (68,8 °C)^[8] 100 kPa (138,7 °C)^[8]

Budowa

Moment dipolowy	≈0 D^[9]

Niebezpieczeństwa

Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Alfa Aesar [dostęp 2016-09-02]

Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów

Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI^[10]

Uwaga

Zwroty H

H226, H312, H315, H332

Zwroty P

P210, P261, P280, P303+P361+P353, P403+P235, P501^[13]

Europejskie oznakowanie substancji

oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne

Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI^[10]

Szkodliwy
(Xn)

Zwroty R

R10, R20/21, R38

Zwroty S

S2, S25

NFPA 704

Na podstawie
podanego źródła^[14]

Temperatura zapłonu

27 °C^[11]

Temperatura samozapłonu

527 °C^[11]

Granice wybuchowości

1,1–7,0%^[11]

Numer RTECS

ZE2275000

Dawka śmiertelna

LD₅₀ 5 g/kg (szczur, doustnie)^[12]

Podobne związki

o-ksylen, p-ksylen, toluen, styren

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Multimedia w Wikimedia Commons

m-Ksylen – organiczny związek chemiczny, węglowodór aromatyczny, jeden z trzech izomerycznych ksylenów. Jest to pochodna benzenu zawierająca dwie grupy metylowe przyłączone do pierścienia w położeniu meta (1,3).

Inne izomery ksylenu to o-ksylen i p-ksylen. m-Ksylen rozpuszcza się w niepolarnych rozpuszczalnikach jak np. w węglowodorach aromatycznych, podobnie jak wszystkie ksyleny.

m-Ksylen jest związkiem stosowanym do produkcji kwasu izoftalowego, który jest używany jako kopolimer w produkcji poli(tereftalanu etylenu), nadający mu właściwości bardziej odpowiednie do produkcji plastikowych butelek na napoje.

Przypisy

↑ ^a ^b Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenclature of Organic Chemistry. IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013, wyd. 1, Royal Society of Chemistry, International Union of Pure and Applied Chemistry, 2014, s. 139, 653, DOI: 10.1039/9781849733069, ISBN 978-0-85404-182-4 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Haynes 2014 ↓, s. 3-550.
↑ Haynes 2014 ↓, s. 5-198.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2014 ↓, s. 5-189.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2014 ↓, s. 6-74.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Haynes 2014 ↓, s. 6-234.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Haynes 2014 ↓, s. 6-185.
↑ ^a ^b ^c Haynes 2014 ↓, s. 6-109.
↑ ^a ^b Haynes 2014 ↓, s. 15-22.
↑ ^a ^b ''m''-Ksylen, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2016-09-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Haynes 2014 ↓, s. 16-28.
↑ 3-Xylene, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2016-09-02] (ang.).
↑ m-Xylene, karta charakterystyki wydana na obszar Polski, Alfa Aesar (Thermo Fisher Scientific), numer katalogowy L03788 [dostęp 2016-09-02] .
↑ m-Ksylen (nr 95672) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-09-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)