Pirimetamin

Pirimetamin, parazit hastalıkları toksoplazmoz ve sistoizosporiaziyi tedavi etmek için lökovorin ile birlikte kullanılan bir ilaçtır.[1][2] Ayrıca HIV/AIDS'li kişilerde Pneumocystis jiroveci pnömonisini önlemek için ikinci basamak seçenek olarak dapson ile birlikte kullanılır.[1] Daha önce sıtma için kullanılmaktaydı ancak direnç nedeniyle artık önerilmemektedir.[1] Pirimetamin ağızdan alınır.[1]

Yaygın yan etkiler arasında gastrointestinal rahatsızlık, şiddetli alerjik reaksiyonlar ve kemik iliği baskılanması yer alır.[1] Anemi ile sonuçlanan folat eksikliği olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.[1] Kanser riskini artırabileceğine dair endişeler vardır.[1] Hamilelikte ara sıra kullanılsa da, pirimetaminin bebek için güvenli olup olmadığı belirsizdir. Pirimetamin bir folik asit antagonisti olarak sınıflandırılır.[1] Folik asit metabolizmasını ve dolayısıyla DNA yapımını engelleyerek çalışır.[1]

Pirimetamin 1952'de keşfedilmiş ve 1953'te tıbbi kullanıma girmiştir.[1][3] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j "Pyrimethamine". The American Society of Health-System Pharmacists. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  2. ^ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. s. 54. ISBN 9781284057560. 
  3. ^ Biodiversity of Malaria in the world (İngilizce). John Libbey Eurotext. 2008. s. 6. ISBN 9782742009633. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  4. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 

Dış bağlantılar

  • "Pyrimethamine". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  • g
  • t
  • d
Nükleik asidi inhibe eden antibakteriyeller (J01E, J01M)
Antifolatlar
(bakteriyel
pürin metabolizmasını
inhibe ederek DNA
ve RNA sentezini engeller)
DHFR inhibitörü
  • 2,4-Diaminopirimidin
    • Brodimoprim
    • İclaprim
    • Ormetoprim
    • Pirimetamin#
    • Tetroksoprim
    • Trimetoprim#
Sülfonamid
(DHPS inhibitörü)
Kısa etkili
  • Sülfaizodimidin
  • Sülfametizol
  • Sülfadimidin
  • Sülfapiridin (Sulfasalazin)
  • Sülfafurazol (Asetil sülfisoksazol)
  • Sülfanilamid
    • Sulfamidochrysoidin
  • Sülfatiazol (Ftalilsülfatiazol, Süksinilsülfatiazol)
  • Sülfatiyoüre
Orta etkili
  • Sülfametoksazol
  • Sülfadiazin#
  • Sülfamoksol
Uzun etkili
  • Sülfadimetoksin
  • Sülfadoksin
  • Sülfalen
  • Sülfametomidin
  • Sülfametoksidiyazin
  • Sülfametoksipiridazin
  • Sülfaperin
  • Sülfamerazin
  • Sülfafenazol
  • Sülfamazon
Diğer/gruplandırılmamış
  • Mafenid
  • Sülfasetamid
  • Sülfaklozin
  • Sülfadikramid
  • Sülfaguanidin
  • Sülfametrol
  • Sülfanitran
Kombinasyonlar
  • Trimetoprim/sulfametoksazol#
  • Ormetoprim/sülfadimetoksin
  • Pirimetamin/dapson
  • Pirimetamin/sülfadoksin
Diğer DHPS inhibitörleri
  • Asediasülfon
  • Dapson
  • Solasülfon
  • Sülfokson
Kinolonlar
(bakteriyel topoizomeraz
ve/veya DNA girazı
inhibe ederek
DNA replikasyonunu engeller)
1. nesil
  • Sinoksasin
  • Flumekin
  • Nalidiksik asit
  • Oksolinik asit
  • Pipemidik asit
  • Piromidik asit
  • Rosoksasin
Florokinolonlar
2. nesil
3. nesil
  • Levofloksasin#
  • Balofloksasin
  • Grepafloksasin
  • Pazufloksasin
  • Sparfloksasin
  • Temafloksasin
  • Tosufloksasin
4. nesil
  • Besifloksasin
  • Delafloksasin
  • Gatifloksasin
  • Finafloksasin
  • Gemifloksasin
  • Moksifloksasin#
  • Klinafloksasin
  • Garenoksasin
  • Prulifloksasin
  • Sitafloksasin
  • Trovafloksasin/Alatrofloksasin
Veterinerlik
  • Danofloksasin
  • Difloksasin
  • Enrofloksasin
  • İbafloksasin
  • Marbofloksasin
  • Orbifloksasin
  • Pradofloksasin
  • Sarafloksasin
Daha yeni florlanmamış
  • Nemonoksasin
  • Ozenoksasin
İlgili (DG)
  • Aminokumarinler: Novobiosin
Anaerobik DNA
inhibitörler
Nitroimidazol türevleri
  • Seknidazol
RNA sentezi
Rifamisinler/
RNA polimeraz
Lipiarmisinler
  • Fidaksomisin