CW-8
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | Warsztaty Szybowcowe ZASPL | ||
Konstruktor | |||
Typ | szybowiec | ||
Konstrukcja | drewniana | ||
Załoga | 1 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1935 | ||
Wycofanie ze służby | 1936 | ||
Liczba egz. | 31 | ||
Dane techniczne | |||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 9,24 m | ||
Wydłużenie | 6,4 | ||
Długość | 5,25 m | ||
Wysokość | 2,27 m | ||
Powierzchnia nośna | 13,2 m² | ||
Profil skrzydła | G-682 | ||
Masa | |||
Własna | 82 kg | ||
Użyteczna | 75 kg | ||
Startowa | 157 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość minimalna | 42 km/h | ||
Prędkość ekonomiczna | 45 km/h | ||
Prędkość optymalna | 49 km/h | ||
Prędkość holowania | 73 km/h | ||
Doskonałość maks. | 10,9 przy 49 km/h | ||
Dane operacyjne | |||
Użytkownicy | |||
Polska | |||
Rzuty | |||
|
CW-8 – polski szybowiec szkolny zbudowany w okresie międzywojennym.
Historia
Inżynier Wacław Czerwiński opracował w 1934 roku projekt nowego szybowca szkolnego. Miała to być prosta i tania konstrukcja wybaczająca błędy pilotażu początkującym pilotom i umożliwiająca ich masowe szkolenie. W tym celu maksymalnie uproszczono konstrukcję szybowca – znormalizowano wymiary elementów drewnianych, użytych śrub oraz ograniczono do siedmiu liczbę elementów spawanych[1]. Kadłub został podzielony na trzy sekcje, co ułatwiało transport oraz umożliwiało szybką wymianę uszkodzonych części[2]. Dobrą stateczność w locie zapewnił odpowiednio dobrany skos płata oraz niskie umiejscowienie fotela pilota, dobrą sterowność uzyskano poprzez zastosowanie sterów o dużej powierzchni[2]. Nowym rozwiązaniem była specjalnie skonstruowana płoza podkadłubowa, zabezpieczająca główną część kadłuba przed uszkodzeniem podczas lądowania[2]. Konstruktor zadbał o bezpieczeństwo pilota – jego fotel został umiejscowiony tak, aby zmniejszyć ryzyko urazów głowy podczas lądowania w przygodnym terenie. Dzięki przyjętym rozwiązaniom powstał tani szybowiec – koszt jednego egzemplarza oszacowano na 1500 zł[2].
Model szybowca został zbadany w tunelu aerodynamicznym Laboratorium Aerodynamicznego Politechniki Lwowskiej[3][4]. Prototyp został zbudowany jesienią 1934 roku w Warsztatach Szybowcowych ZASPL. Jego oblotu dokonał Franciszek Kotowski na początku 1935 roku na lotnisku w Skniłowie[5]. Oceniono, że szybowiec jest bardzo sterowny i łatwy w pilotażu, a nowa konstrukcja płozy podkadłubowej zapewnia dobrą ochronę kadłuba nawet podczas „twardego” lądowania[2].
Po lotach doświadczalnych wprowadzono zmiany konstrukcyjne w prototypie polegające na podwyższeniu steru kierunku[1]. Tak zmodyfikowany egzemplarz stał się wzorcem do podjęcia w Warsztatach Szybowcowych ZASPL produkcji seryjnej, w czasie której powstało ok. 30 szybowców oznaczonych jako CW-8 bis[5]. Zostały przekazane do szkół szybowcowych w Bezmiechowej, Polichnie i Bodzowie[1]. Prototyp został zakupiony przez Wojewódzki Okręg Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej we Lwowie i był używany w szkole szybowcowej Aeroklubu Lwowskiego w Czerwonym Kamieniu[2].
Eksploatacja wykazała, że szybowiec ma jednak poważne wady zagrażające bezpieczeństwu lotów. Był łatwy do przeciągnięcia i łatwo wchodził w korkociąg, co było szczególnie niebezpieczne dla mało doświadczonych pilotów. Ponadto, pomimo wprowadzonych zabezpieczeń, łatwo mogło dojść do urazów głowy pilota o wsporniki mocujące skrzydło do kadłuba[6]. Spowodował to wycofanie tych szybowców z użycia w 1936 roku[1].
W 1935 roku zbudowano prototyp CW-8 ter o zwiększonej rozpiętości płata do 12,04 m[7], nie był on jednak udany i nie wszedł do produkcji. Studenci Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej w 1936 roku przebudowali jeden egzemplarz CW-8 bis na motoszybowiec. Zamontowano na nim silnik JS-4 konstrukcji Jerzego Szablowskiego ze śmigłem ciągnącym. W konstrukcji płata zostały wprowadzone zmiany umożliwiające montaż silnika - wzmocniona została jego centralna część. Ponadto miejsce pilota zostało obudowane drewniano-płócienną osłoną[8]. Zostały przeprowadzone próby kołowania oraz oblatano motoszybowiec w locie na holu[1].
Konstrukcja
Jednomiejscowy szybowiec szkolny w układzie wolnonośnego górnopłatu o konstrukcji drewnianej[1][2].
Kadłub o konstrukcji kratownicowej, zbudowany z trzech części: skrzynki, ramy przedniej oraz kraty tylnej przechodzącej w statecznik pionowy[2]. W kadłubie był zamontowany hak do startu z lin gumowych. Nieregulowany fotel pilota, drążek i orczyk były umieszczone w ramie przedniej. Kadłub był usztywniony naciągami linkowymi biegnącymi do skrzydła i statecznika[6]. Istniała możliwość demontażu kadłuba na trzy oddzielne części.
Usterzenie krzyżowe o konstrukcji drewnianej, stery kryte płótnem. Statecznik poziomy podparty zastrzałami wykonanymi z rurek. Napęd sterów linkowy[1].
Płat dwudzielny o obrysie prostokątno-trapezowym, jednodźwigarowy ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym, kryty sklejką do dźwigara a dalej płótnem. Wyposażony w lotki o napędzie linkowym.
Podwozie jednotorowe złożone z dwóch płóz podkadłubowych. Przednia płoza w postaci miski stalowej amortyzowanej stalowym resorem i gumowym klockiem, płoza tylna wykonana z jesionu amortyzowana gumową płytką[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 391-392. OCLC 830596725.
- ↑ a b c d e f g h i Nowe szybowce konstrukcji inż. W. Czerwińskiego. „Skrzydlata Polska”. 3/1935, s. 70-71, marzec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
- ↑ Pomiary szybowca szkolnego CW VIII. „Lwowskie Czasopismo Lotnicze”. 2/1934, s. 74-75, 25 czerwca 1934. Lwów: Laboratorium Aerodynamiczne (Politechnika Lwowska).
- ↑ Dr. Inż. Zygmunt Fuchs: Pomiary szybowców na wadze aerodynamicznej o sześciu składowych. „Lwowskie Czasopismo Lotnicze”. 1/1935, s. 4-9, marzec 1935. Lwów: Laboratorium Aerodynamiczne (Politechnika Lwowska).
- ↑ a b Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971, s. 699-700. OCLC 831346721.
- ↑ a b CW-8, 1934 (CW-8S, CW-9). samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-05-13]. (pol.).
- ↑ CW-8 "Strzałka". piotrp.de. [dostęp 2019-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-12)]. (pol.).
- ↑ Ryszard Kaczkowski: Motoszybowiec doświadczalny CW-8S. „Skrzydlata Polska”. 26/1963, s. 18, 30 czerwca 1963. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- p
- d
- e
Warsztaty Szybowcowe ZASPL – Lwów | |
---|---|
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa – Dęblin | |
Wojskowe Warsztaty Szybowcowe – Kraków | |
Lwowskie Warsztaty Lotnicze |
|
Warsztaty Szybowcowe w Warszawie |
|
Harcerskie Warsztaty Szybowcowe | |
Konstrukcje amatorskie |
|