Willa Bajerleina w Poznaniu
nr rej. A-458 z 5.05.1997[1] | |||
Willa w maju 2014 | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Poznań | ||
Adres | ul. Różana 13 | ||
Typ budynku | willa miejska | ||
Ukończenie budowy | 1903 | ||
Położenie na mapie Poznania | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||
52°23′47,5578″N 16°55′25,7910″E/52,396544 16,923831 | |||
|
Willa Bajerleina w Poznaniu (także: Beierleina, Bayerleina) – zabytkowy, historyzujący dom (willa miejska) w Poznaniu przy ul. Różanej 13 (róg Żupańskiego) na Wildzie. Obiekt charakteryzuje się nieszablonową dekoracją sztukateryjną i ciekawymi rozwiązaniami formalnymi elewacji. Stanowi nietypowy dla tej części Wildy przykład zabudowy willowej.
Bamberska geneza
Rodzina Bajerleinów wywodziła się z poznańskich Bambrów, których potomkowie, w początkach XX wieku, zbudowali wiele okazałych kamienic. Michał Bajerlein aktywnie włączał się w życie społeczne Wildy, m.in. w 1923 ufundował drewnianą ambonę dla Kościoła Zmartwychwstańców.
Historia
Willa przy ul. Różanej 13 została wybudowana w 1903 w niewielkim ogrodzie, na jaki pozwalały ścisłe plany rozwoju dzielnicy (w zasadzie nie przewidywano tutaj zabudowy innej niż kamienice). W początkach XX wieku rejon ten ulegał intensywnej zabudowie, m.in. w pobliżu (ul. św. Czesława) powstało wcześniej pierwsze spółdzielcze osiedle w Poznaniu, zrealizowane przez Spar- und Bauverein.
Architektura
Najbardziej charakterystycznym elementem, otynkowanej na żółto, elewacji willi jest figura Michała Archanioła (patrona fundatora). Stoi ona w specjalnej kaplicy (aediculi), wspartej na kolumnie toskańskiej. Figura została zakupiona przez Michała Bajerleina w 1900 na wystawie światowej w Paryżu i przewieziona do Poznania z myślą o ustawieniu w tym właśnie miejscu. Założeniu centralnemu (z kapliczką) podporządkowano wystrój całej fasady i innych elementów dekoracyjnych. Dzięki temu tworzy ona niepowtarzalną i jednolitą kompozycję w stylu historycznym, wpisując się w program zabudowy Wildy okazałymi kamienicami tego rodzaju.
Poniżej figury Michała Archanioła znajduje się, wkomponowana w trzon kolumny, ikona Matki Boskiej Częstochowskiej (prawdopodobnie późniejsza).
Według Marcina Libickiego kompozycja i usytuowanie willi względem kontekstu urbanistycznego jest mistrzowskim przykładem rozwiązania tego rodzaju zadania.
- kaplica
- figura Michała Archanioła
- detal
Dojazd
Dojazd zapewniają tramwaje MPK Poznań linii 2 i 9 (przystanek Różana).
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2021-09-30] .
Zobacz też
W pobliżu znajdują się:
- Willa Brunona Hermanna w Poznaniu,
- Szkoła przy ul. Różanej w Poznaniu,
- Elektrownia gminna na Wildzie w Poznaniu,
- Rynek Wildecki,
- Kamienica pod Koroną w Poznaniu,
- Paulinum w Poznaniu,
- Collegium Marianum w Poznaniu,
oraz:
- Dom Ciesielczyków – przykład wiejskiej, okazałej rezydencji bamberskiej,
- Domy bamberskie prawobrzeżnego Poznania.
Bibliografia
- MagdalenaM. Mrugalska-Banaszak MagdalenaM., Wilda – dzielnica Poznania 1253-1939, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 1999, s. 186-187, ISBN 83-87847-20-8, OCLC 177304975 .
- Atlas architektury Poznania, JanuszJ. Pazder (red.), AleksandraA. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 259, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .
- MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań – przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 232, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .
- Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.191, ISBN 83-89525-07-0
- Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
- http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/pages.html?co=list&id=4791&ch=4797&instance=1017&lang=pl – bamberskie zabytki w Poznaniu, w tym Willa Bajerleina
- p
- d
- e
- Wikiprojekt:Poznań
- p
- d
- e
nawias grupuje części miasta położone w tym samym obszarze SIM
- Wikiprojekt:Poznań