PZL.43
PZL.43 bułg. Чайка (Mewa) | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Producent | |||
Typ | samolot rozpoznawczo-bombowy | ||
Konstrukcja | dolnopłat o konstrukcji metalowej, podwozie klasyczne – stałe | ||
Załoga | 3 (pilot, obserwator-bombardier, strzelec pokładowy) | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1936 | ||
Lata produkcji | 1937–1939 | ||
Wycofanie ze służby | 1945 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 1 silnik gwiazdowy Gnôme-Rhône 14Kfs (PZL.43A) | ||
Moc | 930 KM (684 kW) (PZL.43A) | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 13,95 m | ||
Długość | 9,95 m | ||
Wysokość | 3,30 m | ||
Powierzchnia nośna | 26,80 m² | ||
Masa | |||
Własna | 2 200 kg | ||
Startowa | 3 525 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 365 km/h | ||
Prędkość wznoszenia | 7,5 m/s | ||
Pułap | 8 500 m | ||
Zasięg | 1 250 km | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
2 karabiny maszynowe PWU wz. 33 kal. 7,9 mm (w wersji B: PWU wz. 36) (stałe pilota, umieszczone symetrycznie po obu stronach silnika, zsynchronizowane) 2 karabiny maszynowe kal. 7,7 mm Vickers F (ruchome, jeden w gondoli podkadłubowej, drugi na tylnym stanowisku strzeleckim) 700 kg bomb pod środkową częścią płata (w zestawieniu: 6 bomb 100 kg i 2 bomby 50 kg albo 8 bomb 50 kg i 24 bomby 12,5 kg) | |||
Wyposażenie dodatkowe | |||
radiostacja pokładowa aparaty fotograficzne | |||
Użytkownicy | |||
Bułgaria, Polska | |||
|
PZL.43 bułg. Чайка (Mewa) – polski samolot rozpoznawczo-bombowy, wersja eksportowa samolotu PZL.23 Karaś. Zaprojektowany i zbudowany w 1936 roku w Państwowych Zakładach Lotniczych.
Historia
W 1936 roku, w związku z chęcią zakupienia przez Bułgarię samolotów PZL.23 Karaś, lecz z mocniejszym, zakupionym przez nią we Francji silnikiem gwiazdowym Gnome-Rhône 14 Kfs, inż. Henryk Malinowski opracował zmodyfikowaną wersję samolotu PZL.23 Karaś z tym silnikiem. Zmodyfikowany samolot otrzymał oznaczenie PZL.43.
Większa masa silnika zastosowanego w samolocie zmusiła konstruktora do zwiększenia długości kadłuba w części środkowej z kabiną. Nowy samolot otrzymał ponadto zmodyfikowaną kabinę załogi, bardziej przeszkloną, o przekroju owalnym zamiast trapezowego. Samolot ten otrzymał nowe trójłopatowe śmigło metalowe GR nastawne na ziemi. Wzmocniono również jego uzbrojenie, wprowadzając drugi karabin maszynowy dla pilota.
Samolot ten zakupiła 9 kwietnia 1936 r. Bułgaria w ilości 12 sztuk. Zostały one dostarczone do Bułgarii w kwietniu i maju 1937 roku. Samoloty te zyskały sobie dobrą opinię wśród bułgarskich pilotów. Następnie 31 marca 1938 r. rząd Bułgarii zakupił 42 samoloty, z tym, że miały to być samoloty z mocniejszym silnikiem Gnome-Rhône 14N01. Samoloty te otrzymały oznaczenie PZL.43A. Maszyny miały być dostarczone do Bułgarii do początków sierpnia 1939 roku. Nastąpiło jednak opóźnienie dostawy i do końca sierpnia 1939 roku wysłano do Bułgarii 36 samolotów, natomiast ostatnie 6 sztuk było niemal przygotowane do wysyłki, lecz wybuch wojny spowodował, że nie zostały wysłane.
W 1940 roku Bułgaria otrzymała jeszcze jeden egzemplarz tego samolotu od Niemców. Był to samolot, który Niemcy zdobyli w Warszawie, a następnie w październiku 1939 roku wywieźli do Instytutu Technicznego Luftwaffe w Rechlinie, a po jego zbadaniu i wyremontowaniu w wytwórni PZL w Mielcu, przekazali do Bułgarii.
Samoloty te były wykorzystywane przez lotnictwo bułgarskie przez cały okres II wojny światowej, m.in. do zwalczania partyzantów.
W lotnictwie bułgarskim samoloty PZL.43 pozostawały do początków 1945 r. Ostatnie egzemplarze skasowano i złomowano latem 1946[1].
Użycie samolotu w lotnictwie polskim
1 września 1939 roku przygotowane już do wysyłki do Bułgarii 6 samolotów PZL.43A zostało wypakowanych i zmontowanych. Część samolotów po zmontowaniu odesłano na lotnisko polowe na Bielany, gdzie w dniu 4 września 1939 roku przejęli je piloci 41 eskadry rozpoznawczej Armii „Modlin”. Samoloty te wykonywały loty rozpoznawcze i bojowe, atakując kolumny wojsk niemieckich w rejonie działania armii. Wszystkie zostały jednak zniszczone przez Niemców. Ostatni z nich rozbił się w dniu 12 września 1939 roku w trakcie lądowania na lotnisku w Brześciu nad Bugiem, samolot był już uszkodzony po ostrzelaniu go przez samolot Messerschmitt Bf 109E.
Dwa samoloty PZL.43A, jeszcze nie w pełni zmontowane, zostały zniszczone w dniu 4 września 1939 roku na terenie zakładów PZL.
Przypisy
- ↑ A. Glass, W. Mazur, PZL.43 Czajka. Eksportowa wersja Karasia; artykuł zamieszczony w piśmie Militaria, nr 1/1999, s. 43
- p
- d
- e
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie
- p
- d
- e
PZL przed 1939 r. |
|
---|---|
PZL Warszawa-Okęcie | |
WSK-Mielec |
|
PZL-Świdnik | |
Szybowce zakładów PZL |