Grupa bijekcji

Ten artykuł dotyczy grup bijekcji dowolnych zbiorów. Zobacz też: grupa permutacji.

Grupa bijekcji – grupa wszystkich bijekcji ustalonego zbioru z działaniem składania pełniącym rolę działania grupowego (i tożsamością jako elementem neutralnym; element odwrotny dany jest jako funkcja odwrotna).

Grupy te nazywa się również grupami symetrycznymi, choć często rozumie się przez to grupy permutacji (czyli bijekcji zbiorów skończonych). Grupy bijekcji zbioru X {\displaystyle X} oznaczane są często[1] S ( X ) , {\displaystyle \mathrm {S} (X),} choć stosuje się też inne oznaczenia, np. B i j ( X ) {\displaystyle \mathrm {Bij} (X)} [2], S y m ( X ) , {\displaystyle \mathrm {Sym} (X),} czy Σ X . {\displaystyle \Sigma _{X}.}

Liczba elementów (tj. rząd) grupy bijekcji zbioru X {\displaystyle X} wynosi | X | ! ; {\displaystyle |X|!;} w przypadku skończonym zapis ten należy rozumieć jako silnię, w nieskończonym jako | X | ! = 2 | X | {\displaystyle |X|!=2^{|X|}} (na podstawie twierdzenia Cantora–Bernsteina–Schrödera).

Ogólnie każdą grupę można rozumieć jako grupę bijekcji elementów zbioru, na którym została określona (tzw. twierdzenie Cayleya): w związku z tym wszystkie wyniki dotyczące grup bijekcji dotyczą również dowolnych grup abstrakcyjnych.

Przykłady

Jeśli X = {\displaystyle X=\varnothing } jest zbiorem pustym, to grupa bijekcji składa się z jednego elementu, {\displaystyle \varnothing \to \varnothing } (bijekcji pustej). Gdy X = N {\displaystyle X=\mathbb {N} } jest zbiorem liczb naturalnych, to grupa bijekcji jest mocy continuum, gdyż 2 N = c . {\displaystyle 2^{\mathbb {N} }={\mathfrak {c}}.}

Przypisy

  1. Gleichgewicht, Bolesław: Algebra. Podręcznik dla kierunków nauczycielskich studiów matematycznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983. Wydanie III. Strony 35-37. ISBN 83-01-03903-5.
  2. Komorowski, Jacek: Od liczb zespolonych do tensorów, spinorów, algebr Liego i kwadryk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978. Strony 2-3.
  • p
  • d
  • e
Funkcje matematyczne
pojęcia podstawowe
obraz
  • zbiór wartości
przeciwobraz
typy (rodzaje)
ogólne
ciągi
inne funkcje jednej zmiennej
funkcje wielu zmiennych
funkcje zdefiniowane
samą przeciwdziedziną
działania algebraiczne
odmiany działań
jednoargumentowych
funkcje zdefiniowane
zbiorem wartości
zdefiniowane porządkiem
zdefiniowane algebraicznie
inne funkcje
pojęcia określone
głównie dla działań
jednoargumentowych
złożenie funkcji
(superpozycja)
przypadek działań
jednoargumentowych
inne przypadki
struktury
definiowane funkcjami
inne powiązane
pojęcia
twierdzenia
uogólnienia