Zawężenie funkcji

Zawężenie[1][2] a. obcięcie funkcji[1][3] (rzad. restrykcja funkcji[2]) – ograniczenie dziedziny danej funkcji do pewnego jej podzbioru[1]. Dokładniej, zawężenie danej funkcji f : X Y {\displaystyle f\colon X\to Y} do zbioru U X {\displaystyle U\subset X} jest funkcją g : U Y , {\displaystyle g\colon U\to Y,} której dowolny argument u U {\displaystyle u\in U} spełnia równość g ( u ) = f ( u ) {\displaystyle g(u)=f(u)} [2].

Ujęcie teoriomnogościowe

Niech dana będzie relacja funkcyjna f X × Y {\displaystyle f\subset X\times Y} oraz ustalony podzbiór U X . {\displaystyle U\subset X.} Zawężeniem f | U {\displaystyle f|_{U}} funkcji f {\displaystyle f} do zbioru U {\displaystyle U} jest relacja

f ( U × Y ) {\displaystyle f\cap (U\times Y)} = { ( x , y ) f : x U } . {\displaystyle \{(x,y)\in f\colon x\in U\}.}

Relacja f | U {\displaystyle f|_{U}} również jest relacją funkcyjną, co wynika z następującego rozumowania:

jeśli ( u , y 1 ) f | U {\displaystyle (u,y_{1})\in f|_{U}} oraz ( u , y 2 ) f | U , {\displaystyle (u,y_{2})\in f|_{U},} to ( u , y 1 ) f {\displaystyle (u,y_{1})\in f} oraz ( u , y 2 ) f , {\displaystyle (u,y_{2})\in f,} skąd y 1 = y 2 {\displaystyle y_{1}=y_{2}} [3].

Równoważnie definicję obcięcia funkcji można wyrazić za pomocą złożenia funkcji (złożenia relacji)[3]:

f | U = f Δ U , {\displaystyle f|_{U}=f\circ \Delta _{U},\quad {}} gdzie Δ U := { ( x , x ) X × X : x U } . {\displaystyle \Delta _{U}:=\{(x,x)\in X\times X\colon x\in U\}.}

Definicja ta jest równoważna poprzedniej bowiem

f Δ U = { ( x , y ) X × Y : u U   ( x , u ) Δ U  oraz  ( u , y ) f } = { ( x , y ) X × Y : u U   x = u  oraz  ( u , y ) f } = { ( x , y ) f : x U } = f | U . {\displaystyle {\begin{aligned}f\circ \Delta _{U}&=\{(x,y)\in X\times Y\colon \;\exists _{u\in U}\ (x,u)\in \Delta _{U}\;{\text{ oraz }}\;(u,y)\in f\}\\&=\{(x,y)\in X\times Y\colon \;\exists _{u\in U}\ x=u\;{\text{ oraz }}\;(u,y)\in f\}\\&=\{(x,y)\in f\colon x\in U\}=f|_{U}.\end{aligned}}}

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Aleksander Błaszczyk, Sławomir Turek: Teoria mnogości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015. ISBN 978-83-01-15232-1.
  • Obcięcie funkcji, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-22] .
  • Anna Barbaszewska-Wiśniowska: Restrykcja (zawężenie) funkcji. [w:] e-podręcznik AGH [on-line]. 2018.
  • p
  • d
  • e
Funkcje matematyczne
pojęcia podstawowe
  • argument
  • argumentowość
  • dziedzina
  • dziedzina naturalna
  • przeciwdziedzina
  • zawężenie, in. obcięcie
obraz
  • zbiór wartości
przeciwobraz
  • poziomice, in. warstwice
  • miejsca zerowe
  • jądro funkcji
  • mały obraz
typy (rodzaje)
ogólne
ciągi
inne funkcje jednej zmiennej
funkcje wielu zmiennych
funkcje zdefiniowane
samą przeciwdziedziną
działania algebraiczne
odmiany działań
jednoargumentowych
funkcje zdefiniowane
zbiorem wartości
zdefiniowane porządkiem
zdefiniowane algebraicznie
inne funkcje
pojęcia określone
głównie dla działań
jednoargumentowych
złożenie funkcji
(superpozycja)
przypadek działań
jednoargumentowych
inne przypadki
struktury
definiowane funkcjami
inne powiązane
pojęcia
twierdzenia
uogólnienia

  • PWN: 3949213